NỘI DUNG
Thuật ngữ chuyển đổi số không còn xa lạ đối với chúng ta vì nó xuất hiện trên khắp các phương tiện thông tin đại chúng cho đến các nền tảng mạng xã hội. Vậy chuyển đổi số là gì? Và tại sao chúng ta phải chuyển đổi số?
Chuyển đổi số là gì?
Chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.
Để hiểu rõ hơn chúng ta cùng nhau phân tích khái niệm này thông qua một số ví dụ dưới đây.
Ví dụ thứ nhất, đơn giản với một công ty xuất bản sách.
– Với phương thức truyền thống thì công ty này sẽ xuất bản và bán sách ra ngoài thị trường thông qua các cửa hàng bán lẻ.
– Để ứng dụng công nghệ thông tin, công ty này số hóa tài liệu và xuất bản đĩa CD và bán ra ngoài thị trường.
– Để chuyển đổi số, công ty này sẽ dừng xuất bản sách, dừng in đĩa CD, thay đổi mô hình kinh doanh bán sản phẩm thành mô hình kinh doanh bán dịch vụ truy cập trực tuyến đến kho nội dung của mình.
Xét ví dụ thứ hai, mua hàng hóa.
– Với phương thức truyền thống, chúng ta đi chợ mua hàng hóa và trả tiền mặt.
– Với phương thức ứng dụng công nghệ thông tin, chúng ta đi chợ mua hàng và chuyển tiền trả qua tài khoản.
– Với phương thức chuyển đổi số, chúng ta đặt hàng trực tuyến và thanh toán trực tuyến, hàng hóa sẽ được giao tại nhà.
Ví dụ thứ ba, xử lý công việc.
– Với phương thức truyền thống, chúng ta xử lý công việc trên giấy tờ và trao đổi trực tiếp.
– Với phương thức ứng dụng công nghệ thông tin, chúng ta sử dụng máy tính soạn thảo văn bản, in ấn, trình ký và trao đổi trực tiếp.
– Với phương thức chuyển đổi số, chúng ta sử dụng công nghệ soạn thảo trực tuyến, trao đổi trực tuyến, chỉnh sửa trực tuyến, ký trực tuyến trên môi trường sử dụng công nghệ số.
Như vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin chỉ là tối ưu hóa quá trình đã có, theo mô hình hoạt động đã có để cung cấp dịch vụ đã có mà thôi. Còn chuyển đổi số là thay đổi quy trình mới, thay đổi mô hình hoạt động mới để cung cấp dịch vụ mới hoặc cung cấp dịch vụ đã có theo cách mới.
Tại sao phải chuyển đổi số?
Chuyển đổi số không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài các giá trị truyền thống vốn có. Chẳng hạn như việc đặt hàng trực tuyến và thanh toán trực tuyến sẽ giúp người dùng có thể đặt hàng không giới hạn về vị trí địa lý, giảm thiểu được chi phí và thời gian đi lại… Việc chuyển đổi số là tất yếu trong Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Chuyển đổi số như thế nào?
Chuyển đổi số là một quá trình đa dạng, không có con đường và hình mẫu chung cho tất cả, và do vậy, từng tổ chức, từng cá nhân cần xác định lộ trình riêng, thích hợp với mình. Cụ thể:
Chính quyền số
Là Chính quyền có toàn bộ hoạt động an toàn trên môi trường số, có mô hình hoạt động được thiết kế và vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số, để có khả năng cung cấp dịch vụ chất lượng hơn, đưa ra quyết định kịp thời hơn, ban hành chính sách tốt hơn.
Chẳng hạn, Cơ quan nhà nước sử dụng Cổng dịch vụ công trực tuyến liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, Thuế để người dân có thể làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất trực tuyến…
Xã hội số
– Công dân số: là công dân có khả năng truy cập các nguồn thông tin số, khả năng giao tiếp trong môi trường số, kỹ năng số cơ bản, mua bán hàng hóa trên mạng, chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, bảo vệ thể chất và tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, quyền và trách nhiệm trong môi trường số, định danh và xác thực, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi trường số.
Ví dụ, Công dân có thiết bị di động hình thành thói quen về giao tiếp trên môi trường mạng, mua bán trực tuyến, học trực tuyến…
– Y tế số: khám chữa bệnh từ xa, phân tích, giải mã bản đồ gene để từ đó cung cấp thuốc men và dịch vụ y tế được cá thể hóa cho mỗi người dân…
– Giáo dục số: nghe giảng bài trực tuyến, trao đổi bài trực tuyến…
Xã hội số là xã hội có công dân số tham gia vào vào quá trình y tế số, giáo dục số, giao tiếp xã hội trên môi trường số…
Kinh tế số
Kinh tế số là phát triển doanh nghiệp công nghệ số, chuyển dịch từ lắp ráp, gia công về công nghệ thông tin sang làm sản phẩm công nghệ số, công nghiệp 4.0, phát triển nội dung số, công nghiệp sáng tạo, kinh tế nền tảng, kinh tế chia sẻ, thương mại điện tử và sản xuất thông minh, tạo sản phẩm “Make in VietNam”.
Kinh tế số gồm ngành công nghiệp công nghệ số, ngành công nghiệp viễn thông, ngành bán hàng hóa dựa trên các nền tảng công nghệ số mà ta vẫn gọi là thương mại điện tử, ngành bán dịch vụ dựa trên các nền tảng số mà ta vẫn gọi là kinh doanh số như dịch vụ đặt phương tiện giao thông, dịch vụ đặt nhà hàng, khách sạn./.