Trong suốt hai thập kỷ qua, những người làm SEO (Search Engine Optimization – tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) luôn đóng vai trò thầm lặng nhưng thiết yếu trong việc đưa nội dung lên “top Google”. Họ học thuộc thuật toán, chơi trò mèo vờn chuột với công cụ tìm kiếm, nắm bắt xu hướng từ khóa và liên kết nội bộ. Nhưng trong kỷ nguyên mới – nơi các công cụ tìm kiếm mang dáng dấp của trợ lý ảo AI – toàn bộ cuộc chơi SEO đang đứng trước một bước ngoặt mang tính sinh tồn: SEO cho người dùng, hay SEO cho… bot AI?
🤖 Khi “người đọc” không còn là con người
Không còn chỉ là những cú nhấp chuột từ người thật, các bot AI ngày nay đã trở thành một lực lượng tìm kiếm khổng lồ – lặng lẽ quét qua hàng triệu website mỗi ngày. Những chatbot như ChatGPT, Gemini, Grok hay Perplexity không đơn thuần hiển thị “10 liên kết xanh” như Google truyền thống, mà thay vào đó trích xuất, tổng hợp và tóm tắt thông tin để trả lời người dùng theo ngôn ngữ tự nhiên.
Theo dữ liệu từ TollBit – startup chuyên theo dõi hoạt động truy cập AI vào website – lưu lượng từ bot AI đã tăng 49% chỉ trong quý I/2025. Trong 8 tháng gần nhất, lượng truy cập từ bot tăng đến 2,5 lần, và dự kiến sẽ vượt xa lưu lượng đến từ người dùng thực.
Không dừng ở việc đọc thông tin, các AI agent – tác nhân thông minh có khả năng tự ra quyết định – còn thực hiện hàng loạt tác vụ như tìm kiếm, so sánh, và đưa ra gợi ý mua hàng mà không cần con người “click từng trang”.
🔄 Internet đang được tái định nghĩa
Chuyên gia Toshit Panigrahi, CEO TollBit, cảnh báo: “Từ một hệ sinh thái tối ưu cho Google và mạng xã hội, Internet đang chuyển mình để phù hợp với cách AI tìm kiếm và xử lý thông tin. Nếu các website không nhanh chóng thích nghi, họ sẽ bị bỏ lại phía sau.”
Thực tế, một số website lớn như Time đã chủ động ký thỏa thuận với OpenAI và Perplexity để cho phép khai thác nội dung đổi lấy quyền lợi tài chính. Trong khi đó, nhiều đơn vị khác triển khai tường lửa hoặc phần mềm chặn bot AI để kiểm soát việc “đọc lén” dữ liệu mà không trả phí.
⚔️ Cuộc chiến mới của dân SEO: Giữ người thật hay chiều lòng bot?
Tình cảnh hiện nay đẩy người làm SEO vào thế tiến thoái lưỡng nan. Họ buộc phải trả lời những câu hỏi chưa từng có:
- Có nên tối ưu hóa nội dung sao cho AI dễ hiểu và trích xuất hơn?
- Làm sao để nội dung không bị “bóp méo” khi bot tóm tắt hoặc tổng hợp?
- Làm thế nào để AI vẫn trích nguồn đúng, đảm bảo lưu lượng truy cập quay lại trang?
Các chuyên gia cho rằng “SEO cho AI” là xu hướng không thể tránh khỏi. Thay vì chỉ tập trung vào CTR (tỷ lệ nhấp), thời lượng xem trang hay cấu trúc tiêu đề, người làm SEO hiện nay cần hiểu cách AI thu thập, đọc hiểu và tổng hợp nội dung để đảm bảo doanh nghiệp không mất dấu trong thế giới số mới.
🛑 Vấn đề chưa lời giải: Quyền sở hữu nội dung
Không chỉ mất lưu lượng truy cập, nhiều website còn lo ngại vấn đề vi phạm bản quyền khi AI sử dụng nội dung mà không xin phép. Hàng loạt tổ chức báo chí như The New York Times, BBC, Forbes… đã lên tiếng phản đối hành vi này, trong khi các đơn kiện chống lại Google và OpenAI cũng bắt đầu nổ ra.
Dù vậy, thực tế đang vượt xa khung pháp lý. Hầu hết các bot AI không cần xin phép vì hành vi của chúng vẫn “hợp lệ” về mặt kỹ thuật. Điều đó đặt ra yêu cầu cấp bách: Xây dựng một chuẩn mực và cơ chế chia sẻ doanh thu giữa AI và nhà xuất bản.
📌 Kết luận: Sống chung với bot, hay bị thay thế?
Nghề SEO không biến mất – nhưng chắc chắn sẽ biến đổi sâu sắc. Những chuyên gia SEO không chỉ còn là người gắn bó với bảng từ khóa và đường dẫn nội bộ, mà còn phải hiểu cách hoạt động của mô hình ngôn ngữ, AI agent và cơ chế crawling tự động.
Tối ưu cho con người là chưa đủ. Trong kỷ nguyên AI, nội dung bạn viết ra phải “được AI hiểu” để có cơ hội tiếp cận chính người dùng.
Ngã ba đường của nghề SEO đã hiện rõ. Và lựa chọn duy nhất là: Thay đổi để sống sót – hoặc bị AI nuốt chửng.
