Trong suốt nhiều thập kỷ, bất động sản là trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, việc quá phụ thuộc vào lĩnh vực này cùng với tín dụng dễ dãi đã dẫn đến sự hình thành của một bong bóng khổng lồ. Khi bong bóng bắt đầu xì hơi, những hệ lụy lan rộng không chỉ đe dọa khu vực địa ốc mà còn khiến toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc đối mặt với thách thức chưa từng có.
🏗️ Vì sao bong bóng bất động sản hình thành?
💰 Tín dụng rẻ, vay nợ quá mức
Chính sách tài chính nới lỏng cùng việc các doanh nghiệp địa ốc sử dụng đòn bẩy tài chính cao là nguyên nhân chủ yếu. Những tập đoàn như Evergrande, Country Garden đã tích lũy hàng nghìn tỷ nhân dân tệ nợ vay.
🏠 Xây dựng ồ ạt, cung vượt cầu
Các dự án bất động sản mọc lên khắp nơi, nhiều căn hộ được bán ra khi chưa xây xong. Hệ quả là hàng chục triệu căn hộ bỏ trống, gây lãng phí tài nguyên và mất cân đối cung cầu.
🧾 Phụ thuộc vào doanh thu đất đai địa phương
Chính quyền địa phương chủ yếu dựa vào việc bán đất để thu ngân sách. Điều này khuyến khích phát triển quá mức và tạo vòng xoáy nợ – đầu tư – thâm hụt.
⚠️ Hệ quả của sự đổ vỡ
📉 Giá nhà lao dốc
Từ năm 2021 đến nay, giá nhà tại nhiều thành phố đã giảm khoảng 20%, kéo theo tâm lý chán nản của nhà đầu tư và người mua nhà.
🏦 Doanh nghiệp vỡ nợ dây chuyền
Evergrande, Country Garden và nhiều tên tuổi lớn mất khả năng trả nợ, kéo theo hệ lụy cho hệ thống ngân hàng, nhà cung cấp và cả người mua.
📊 Nguy cơ bong bóng tài sản lan sang tài chính
Tín dụng đổ vào địa ốc thông qua trái phiếu, sản phẩm tài chính và ngân hàng nhỏ tạo nên mối liên kết nguy hiểm với toàn bộ hệ thống tài chính.
🛍️ Tiêu dùng suy giảm, tăng trưởng chậm lại
Niềm tin tiêu dùng giảm, thị trường lao động yếu đi, nền kinh tế Trung Quốc đứng trước nguy cơ giảm phát và trì trệ kéo dài.
🧩 Chính sách phản ứng của chính phủ Trung Quốc
🏛️ Nới lỏng chính sách tiền tệ
Ngân hàng trung ương Trung Quốc hạ lãi suất, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc để kích cầu tín dụng và hỗ trợ doanh nghiệp.
🏗️ Bơm vốn giải cứu và tái cơ cấu
Một số chương trình được triển khai nhằm mua lại dự án tồn kho, hỗ trợ người mua nhà và tái cấu trúc nợ doanh nghiệp địa ốc.
📌 Kiểm soát đầu cơ, định hướng lại phát triển
Trung Quốc tái khẳng định quan điểm “nhà để ở, không phải để đầu cơ”, thúc đẩy phát triển đô thị bền vững, chú trọng nhà ở giá rẻ và cho thuê.
🔮 Triển vọng và những bài học lớn
🕰️ Thị trường chưa thể phục hồi nhanh
Các tổ chức như Goldman Sachs dự đoán bất động sản Trung Quốc chỉ có thể ổn định vào cuối năm 2025 hoặc muộn hơn, đặc biệt tại các thành phố nhỏ.
🏙️ Phân hóa rõ rệt giữa các khu vực
Thành phố loại 1 (như Bắc Kinh, Thượng Hải) vẫn có lực cầu cao, trong khi các đô thị cấp 2, cấp 3 đang rơi vào tình trạng thừa cung, khó phục hồi.
🎓 Bài học về sự lệch hướng phát triển
Mô hình tăng trưởng dựa vào bất động sản và nợ đã đến giới hạn. Trung Quốc buộc phải chuyển hướng sang các trụ cột mới như công nghệ cao, tiêu dùng nội địa và sản xuất chất lượng cao.
