Chỉ trong vòng chưa đầy ba năm, Perplexity AI – một công cụ tìm kiếm dựa trên trí tuệ nhân tạo – đã vượt qua ranh giới của một startup non trẻ, trở thành tâm điểm trong cuộc đua công nghệ thế hệ mới.
Giữa lúc các ông lớn như Apple, Meta, Samsung đang tìm mọi cách giành lợi thế trong kỷ nguyên AI, cái tên Perplexity nổi lên không chỉ như một đối thủ tiềm năng của Google và ChatGPT, mà còn là miếng ghép chiến lược quan trọng mà không hãng công nghệ nào muốn để rơi vào tay đối thủ.
🔍 Perplexity là ai trong sân chơi AI?
Ra đời năm 2022 bởi Aravind Srinivas – một kỹ sư AI gốc Ấn từng làm việc tại OpenAI – Perplexity nhanh chóng thu hút sự chú ý nhờ một điểm mạnh hiếm thấy: trả lời chính xác, có trích dẫn nguồn và liên kết gốc đi kèm.
Khác với ChatGPT hay nhiều chatbot AI hiện nay, Perplexity không chỉ “trả lời” mà còn hướng người dùng đến kiểm chứng và đào sâu thông tin, giúp giảm rủi ro “ảo tưởng ngôn ngữ” (hallucination) – điểm yếu cố hữu của các mô hình ngôn ngữ lớn.
Với 20 triệu truy vấn mỗi ngày, 200 nhân viên và tốc độ tăng trưởng ấn tượng, công ty đã ghi nhận doanh thu hàng năm đạt 100 triệu USD chỉ sau chưa đầy ba năm – một con số khiến các gã khổng lồ công nghệ không thể ngó lơ.
🏁 Tại sao Apple, Meta và Samsung đều “thèm muốn” Perplexity?
🍎 Apple: Cuộc đua bù đắp khoảng cách AI
Apple hiện bị xem là kẻ chậm chân trong cuộc đua AI. Siri – trợ lý ảo từng tiên phong – giờ đã bị vượt mặt bởi những chatbot thông minh như Gemini, ChatGPT. Trong bối cảnh đó, Apple đã cân nhắc mua lại hoặc hợp tác chiến lược với Perplexity.
Theo tiết lộ, những nhân vật cấp cao như Adrian Perica (phụ trách M&A) và Eddy Cue (Giám đốc dịch vụ Apple) đã thảo luận nội bộ về thương vụ này.
Mục tiêu là giành lại thế chủ động, nhất là khi thỏa thuận hàng năm với Google trị giá ~20 tỷ USD để đặt Google làm công cụ tìm kiếm mặc định đang đối mặt với áp lực từ các cơ quan chống độc quyền.
🧠 Meta: Nhắm đến nhân tài, không chỉ công nghệ
Meta từng tiếp cận Perplexity nhưng không đạt được thỏa thuận. Thay vào đó, CEO Mark Zuckerberg đã chi 14,3 tỷ USD mua 49% cổ phần của Scale AI, một công ty AI tại San Francisco, và chiêu mộ người sáng lập Alexandr Wang về dẫn dắt đội AI tạo sinh mới của Meta.
Đáng chú ý, Meta không ngại chi đậm để giữ chân nhân tài – theo CEO OpenAI Sam Altman, một số kỹ sư đã nhận được lời đề nghị thưởng 100 triệu USD từ Meta để chuyển việc.
📱 Samsung: Cú đẩy AI trên điện thoại di động
Không muốn bị bỏ lại trong làn sóng điện thoại AI, Samsung được cho là đang cân nhắc đầu tư 500 triệu USD vào Perplexity, sau khi đã hợp tác sâu với Google trong việc tích hợp Gemini vào dòng Galaxy S24.
Một động thái chiến lược nhằm không để Apple độc quyền con át chủ bài AI tìm kiếm.
💰 Perplexity: Cỗ máy in tiền nhưng chưa hoàn toàn tự lực
Với mô hình trả phí (16% người dùng trả tiền – cao gấp 4 lần ChatGPT), cùng mối quan hệ thương mại với các nhà mạng châu Âu như Bouygues, Deutsche Telekom và Telefonica, Perplexity đã chứng minh tiềm năng kiếm tiền bền vững.
Tuy nhiên, cái giá để đạt được điều đó không hề nhỏ. Công ty đã chi tới 65 triệu USD cho chi phí hạ tầng đám mây và thuê mô hình AI từ OpenAI, Anthropic – cho thấy họ vẫn đang phụ thuộc vào các đối tác lớn để vận hành.
⚠️ Tranh cãi về bản quyền và “đạo đức AI”
Perplexity không tránh khỏi những chỉ trích từ giới truyền thông. BBC, NYT, Forbes, Dow Jones và New York Post đều từng cáo buộc công ty “đào tạo mô hình trên dữ liệu báo chí mà không xin phép”.
BBC thậm chí đe dọa khởi kiện và yêu cầu xóa nội dung cùng khoản bồi thường tài chính.
Đáp lại, Perplexity phủ nhận cáo buộc, cho rằng các đối tác truyền thông đang hiểu sai về công nghệ và quyền sử dụng hợp pháp dữ liệu.
Để hạ nhiệt tranh cãi, Perplexity đã bắt đầu triển khai mô hình chia sẻ doanh thu quảng cáo với các nhà xuất bản và ký kết thỏa thuận với nhiều hãng truyền thông châu Âu – một hướng đi được đánh giá là thỏa hiệp khôn ngoan.
🧭 Tương lai Perplexity: Đối thủ, đối tác hay “miếng ghép chiến lược”?
Trong một thế giới mà AI đang định hình lại cách con người tìm kiếm thông tin, Perplexity không chỉ là một công cụ tìm kiếm thông minh – nó còn là một hệ sinh thái mở có thể tích hợp sâu vào thiết bị, trình duyệt, trợ lý ảo, và thương mại điện tử.
Câu hỏi lúc này không còn là “Perplexity có thể cạnh tranh với ChatGPT hay Google không?”
Mà là: Ai sẽ giành được quyền kiểm soát – hoặc ít nhất là hợp tác – với Perplexity trước tiên?
