Từ khi Internet ra đời, nhân loại đã bước vào một kỷ nguyên mới – nơi thông tin được lan truyền nhanh chóng và mọi người có thể giao tiếp toàn cầu chỉ trong tích tắc. Nhưng chỉ đến khi Internet vượt khỏi giới hạn giữa con người và thiết bị, mở rộng sang “mọi vật thể”, khái niệm Internet of Things (IoT) mới thực sự hình thành.
Bài viết này sẽ giúp bạn nhìn lại một cách hệ thống lịch sử phát triển của IoT, từ những bước đi đầu tiên đến các làn sóng bùng nổ công nghệ ngày nay.
🕰️ Giai đoạn khởi nguyên: Những ý tưởng đầu tiên (1960s – 1990s)
💡 Dù thuật ngữ “IoT” chưa xuất hiện, nhưng ý tưởng về thiết bị kết nối và giao tiếp với nhau đã được manh nha từ thập niên 1960. Các nhà nghiên cứu như MIT, Carnegie Mellon đã thực hiện các mô hình máy tính điều khiển thiết bị từ xa.
🔌 Năm 1982, chiếc máy bán nước Coca-Cola đầu tiên được kết nối Internet tại Đại học Carnegie Mellon. Nó có thể báo cáo tình trạng còn hàng hay không – một bước đi “tinh tế” nhưng mang tính cách mạng.
📻 Trong thập niên 1990, sự phát triển của vi mạch nhúng, cảm biến và giao thức truyền thông như RFID đã đặt nền móng vững chắc cho khái niệm về “các vật thể biết nói”.
🧩 Hình thành khái niệm IoT (1999)
📍 Thuật ngữ “Internet of Things” chính thức ra đời năm 1999, do Kevin Ashton, nhà sáng lập Auto-ID Center tại MIT, đề xuất.
Trong một báo cáo nội bộ tại Procter & Gamble, ông nhấn mạnh rằng “Nếu chúng ta có thể gắn cảm biến và kết nối mọi vật thể với Internet, chúng ta có thể theo dõi và quản lý mọi thứ theo thời gian thực.”
Từ đây, khái niệm IoT bắt đầu được cộng đồng học thuật và doanh nghiệp công nghệ chú ý, dù phải mất thêm một thập kỷ nữa để thực sự bùng nổ.
🚀 Giai đoạn bùng nổ: IoT bước vào thực tiễn (2008 – nay)
📈 Theo thống kê, năm 2008 đánh dấu thời điểm có nhiều thiết bị kết nối Internet hơn cả số lượng người trên Trái Đất. Đây được xem là cột mốc quan trọng khởi đầu cho kỷ nguyên IoT thực sự.
🔋 Các yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của IoT:
- Sự phổ biến của smartphone và mạng 3G/4G, sau này là 5G
- Sự sẵn có của cảm biến giá rẻ, nhỏ gọn, tiết kiệm năng lượng
- Điện toán đám mây (Cloud Computing) cho phép lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn
- Các nền tảng mã nguồn mở như Arduino, Raspberry Pi, giúp IoT dễ tiếp cận hơn với nhà phát triển
🏠 Ngôi nhà thông minh, 🚗 xe hơi kết nối, 🏭 nhà máy tự động, 🌾 nông nghiệp số – tất cả đều đã và đang được hiện thực hóa dựa trên IoT.
🌍 IoT ngày nay và tương lai
📡 Tính đến năm 2025, thế giới dự kiến sẽ có hơn 75 tỷ thiết bị IoT đang hoạt động, từ thiết bị đeo tay, hệ thống giao thông, cho đến cảm biến môi trường, hạ tầng đô thị và chuỗi cung ứng toàn cầu.
🔮 Trong tương lai, IoT sẽ ngày càng tích hợp sâu với các công nghệ:
- 🤖 AI (AIoT) – giúp thiết bị trở nên “biết nghĩ”
- ☁️ Edge Computing – xử lý dữ liệu ngay tại thiết bị
- 🔐 Blockchain – tăng cường bảo mật và tính minh bạch
Chúng ta đang tiến đến một thế giới nơi mọi thứ đều được cảm nhận, hiểu, và phản hồi thông minh – từ một chiếc cốc, chiếc áo, đến toàn bộ thành phố.
📣 Kết luận
Lịch sử phát triển của IoT là hành trình từ một ý tưởng nhỏ bé đến một cuộc cách mạng toàn cầu. Trong vòng chưa đầy ba thập kỷ, IoT đã chuyển mình từ khái niệm hàn lâm thành hạ tầng công nghệ thiết yếu của thế giới hiện đại.
Hiểu rõ nguồn gốc và quá trình phát triển của IoT không chỉ giúp chúng ta đánh giá đúng vai trò của nó trong xã hội, mà còn chuẩn bị cho tương lai nơi mọi vật đều trở thành điểm nút thông minh trên bản đồ số hóa toàn cầu.
