Internet of Things (IoT) đang trở thành nền tảng quan trọng trong phát triển kinh tế số, công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số toàn diện. Nhận thức rõ tiềm năng và sức ảnh hưởng của IoT, nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng chiến lược quốc gia riêng biệt nhằm thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng, và mở rộng hệ sinh thái thiết bị kết nối.
Bài viết này sẽ phân tích cách Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc – ba cường quốc công nghệ – đang triển khai chiến lược phát triển IoT, từ đó giúp bạn hình dung rõ hơn về xu thế toàn cầu và những bài học quan trọng cho Việt Nam.
🇺🇸 1. Hoa Kỳ – Thị trường dẫn đầu với mô hình mở và doanh nghiệp trung tâm
📋 Chính sách nổi bật
- National IoT Strategy Dialogue do Bộ Thương mại khởi xướng, định hình chính sách phát triển bền vững IoT
- Hỗ trợ nghiên cứu IoT qua National Science Foundation (NSF) và NIST
- Tập trung vào bảo mật, chuẩn hóa, và quyền riêng tư trong hệ sinh thái IoT
- Thúc đẩy mô hình thị trường mở, không can thiệp hành chính mạnh, trao quyền cho doanh nghiệp và startup
🚀 Điểm mạnh chiến lược
- Sở hữu hệ sinh thái công nghệ đa dạng và khổng lồ: Google, Amazon, Microsoft, Cisco…
- Phát triển các nền tảng cloud, edge và AI tích hợp cho IoT: AWS IoT, Azure IoT Hub
- Mạnh về chuẩn công nghiệp và open-source như LoRaWAN, Thread, Matter
📌 Mỹ đặt trọng tâm vào tự do sáng tạo, cạnh tranh thị trường và tiêu chuẩn mở – từ đó hình thành hệ sinh thái IoT đa tầng quy mô toàn cầu.
🇨🇳 2. Trung Quốc – Chiến lược “quốc gia hóa” và công nghiệp hóa toàn diện
📋 Chính sách nổi bật
- “Made in China 2025”: Đặt IoT là trụ cột then chốt của công nghiệp thông minh
- Phê duyệt kế hoạch Phát triển IoT Quốc gia từ năm 2013, với các trung tâm nghiên cứu IoT tại Vũ Hán, Wuxi
- Hỗ trợ hàng trăm startup, viện nghiên cứu và doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực IoT
- Triển khai mạng NB-IoT phủ sóng toàn quốc, là nước dẫn đầu thế giới về triển khai mạng kết nối cho IoT
🏭 Ứng dụng trọng điểm
- Thành phố thông minh (Smart City) quy mô lớn: Hàng Châu, Thâm Quyến, Bắc Kinh
- IoT trong nông nghiệp, chuỗi cung ứng, sản xuất tự động, y tế cộng đồng
- Phát triển chip, cảm biến, và module nội địa hóa
🎯 Trung Quốc theo đuổi mô hình chủ quyền công nghệ – phát triển theo chiều sâu – quy mô hóa hệ thống IoT nội địa.
🇰🇷 3. Hàn Quốc – Tập trung vào thành phố thông minh và AIoT
📋 Chính sách nổi bật
- Chiến lược “IoT Korea 2020” và “Digital New Deal”: thúc đẩy đầu tư công vào IoT và AI
- Triển khai các khu vực thử nghiệm “IoT testbed” tại Seoul, Busan, Incheon
- Tích hợp IoT vào chiến lược thành phố thông minh, y tế số và giao thông thông minh
🧠 Lợi thế cạnh tranh
- Dẫn đầu về kết nối mạng 5G, cảm biến mini, và vi mạch nhúng
- Phát triển các nền tảng AIoT (AI + IoT) tại biên (edge computing)
- Hỗ trợ khởi nghiệp và xuất khẩu sản phẩm IoT ra toàn cầu
📌 Hàn Quốc nhấn mạnh tính tích hợp giữa IoT – AI – 5G, tập trung vào các ứng dụng dân sinh quy mô thực tiễn.
📊 4. So sánh ba quốc gia
| Tiêu chí | Mỹ 🇺🇸 | Trung Quốc 🇨🇳 | Hàn Quốc 🇰🇷 |
|---|---|---|---|
| Mô hình chiến lược | Thị trường mở, định hướng doanh nghiệp | Quốc gia hóa, quy mô lớn | Tích hợp công nghệ, hướng dân sinh |
| Hệ sinh thái | Cloud, AI, bảo mật mạnh | Sản xuất cảm biến, mạng NB-IoT mạnh | AIoT, thành phố thông minh |
| Ưu tiên chính | Tiêu chuẩn mở, dữ liệu riêng tư | Quy mô triển khai, nội địa hóa | Tích hợp 5G – IoT – AI |
| Thị trường trọng tâm | Công nghiệp, tiêu dùng | Chính phủ, thành phố, sản xuất | Đô thị, giao thông, y tế |
💡 Mỗi quốc gia có hướng đi khác nhau nhưng đều thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược về vai trò cốt lõi của IoT trong tăng trưởng kinh tế và an ninh công nghệ.
🧭 5. Bài học cho các quốc gia đang phát triển
- 🎯 Cần xây dựng chiến lược IoT quốc gia rõ ràng, có sự phối hợp giữa chính phủ – doanh nghiệp – học viện
- 📚 Đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực IoT: kỹ sư phần cứng, lập trình nhúng, bảo mật, phân tích dữ liệu
- 🧩 Thúc đẩy chuẩn kết nối mở và nền tảng tương tác đa ngành
- 🌱 Ưu tiên các lĩnh vực có tác động trực tiếp tới xã hội: nông nghiệp, môi trường, giáo dục, logistics
📌 Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi từ ba quốc gia tiên tiến để định hướng chiến lược phát triển IoT phù hợp với điều kiện nội lực và tiềm năng ứng dụng thực tiễn.
📣 Kết luận
IoT không còn là cuộc đua công nghệ đơn lẻ, mà trở thành một phần trong chiến lược quốc gia tổng thể về công nghiệp hóa, số hóa và chủ quyền dữ liệu. Mỹ đi đầu về mô hình mở, Trung Quốc mở rộng toàn diện theo chiều sâu, Hàn Quốc tích hợp công nghệ thông minh phục vụ cuộc sống.
Hiểu rõ các chiến lược toàn cầu là bước đầu tiên để từng quốc gia – trong đó có Việt Nam – xây dựng con đường phát triển IoT riêng, bền vững và hiệu quả.
