Từ những năm đầu 2000, Việt Nam bắt đầu bước chân vào thế giới Internet với kết nối dial-up chậm chạp. Hơn hai thập kỷ sau, đất nước hình chữ S đã vươn lên thành một trong những quốc gia có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất Đông Nam Á – với tỷ lệ sử dụng Internet thuộc nhóm cao trên thế giới. Nhưng phía sau những con số ấn tượng là nhiều vấn đề cần giải quyết – để hiện thực hóa tầm nhìn quốc gia số đến năm 2030.
📊 Thống kê nổi bật về Internet tại Việt Nam
Theo báo cáo Digital 2024 (We Are Social & Kepios):
- 👨💻 Tổng số người dùng Internet: ~79 triệu (chiếm 80,1% dân số)
- 📱 Tỷ lệ dùng mạng xã hội: ~76 triệu người
- 📶 Tốc độ truy cập Internet trung bình:
- Di động: 48 Mbps
- Cố định: 91 Mbps
- 🛒 Tỷ lệ người dùng mua sắm online: 59%
🎯 Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có dân số Internet đông nhất châu Á.
🏗️ Hạ tầng và kết nối: Từ đô thị đến vùng sâu
- Cáp quang phủ rộng toàn quốc: Trên 70% hộ gia đình tiếp cận được Internet tốc độ cao.
- Mạng 4G phủ gần 99% dân số, đang thử nghiệm 5G tại các thành phố lớn.
- Tuyến cáp quang biển quốc tế: Việt Nam kết nối qua 6 tuyến cáp quan trọng như AAG, APG, IA, AAE-1… nhưng thường xuyên gặp sự cố ảnh hưởng tốc độ.
⚠️ Việc phụ thuộc vào số ít tuyến cáp biển vẫn là điểm yếu của Internet Việt Nam khi xảy ra đứt cáp diện rộng.
💻 Học tập, hành chính và chuyển đổi số
- Giáo dục trực tuyến: 100% trường đại học đã áp dụng dạy học online ít nhất một phần; nhiều trường phổ thông triển khai LMS.
- Cổng dịch vụ công quốc gia: Giúp người dân thực hiện các thủ tục như đăng ký khai sinh, cấp giấy phép kinh doanh, đổi CCCD…
- Ứng dụng chính phủ số: VNeID, Sổ sức khỏe điện tử, Bluezone – từng đạt hàng chục triệu lượt cài đặt.
📚 Trong giai đoạn COVID-19, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia chuyển đổi số giáo dục nhanh nhất Đông Nam Á.
🛒 Thương mại điện tử – Tăng trưởng ấn tượng
- Quy mô TMĐT ước đạt 20,5 tỷ USD năm 2024
- Top 4 sàn TMĐT phổ biến: Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop
- Xu hướng livestream bán hàng, TikTok Commerce bùng nổ trong giới trẻ
💡 Việt Nam đặt mục tiêu TMĐT chiếm 10% tổng mức bán lẻ toàn quốc vào năm 2025.
🧩 Những thách thức nổi bật
1. Khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn
- Nhiều vùng sâu vùng xa vẫn thiếu đường truyền ổn định
- Hạn chế về thiết bị, kỹ năng sử dụng công nghệ của người dân
2. Thiếu kỹ năng số căn bản
- Người cao tuổi, công nhân, lao động phổ thông chưa được trang bị đầy đủ kiến thức bảo mật, sử dụng dịch vụ công trực tuyến
3. Môi trường mạng còn tồn tại rủi ro
- Tin giả, lừa đảo qua mạng, đánh cắp tài khoản ngân hàng… vẫn xảy ra phổ biến
- Nhiều người dùng chưa ý thức rõ về quyền riêng tư dữ liệu
4. Cần thống nhất và nâng cao hiệu quả nền tảng số
- Nhiều địa phương, bộ ngành triển khai ứng dụng riêng biệt, thiếu liên thông
🧭 Chiến lược phát triển Internet và quốc gia số
Việt Nam đặt mục tiêu đến 2030:
- 100% dân số có thể truy cập Internet tốc độ cao
- 100% dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4
- 80% người dân có tài khoản định danh số
- Hình thành nền kinh tế số chiếm 30% GDP
Chiến lược quốc gia số Việt Nam xoay quanh 3 trụ cột:
- Chính phủ số
- Kinh tế số
- Xã hội số
📌 Chuyển đổi số không phải là câu chuyện công nghệ – mà là cuộc “đổi mới căn bản” trong quản lý, sản xuất, giáo dục và cuộc sống thường nhật.
🌱 Kết luận: Internet – Đòn bẩy cho khát vọng Việt Nam
Từ học sinh vùng cao học online, đến nông dân livestream bán nông sản, hay chính phủ điện tử phục vụ 24/7 – Internet đang góp phần định hình một Việt Nam thông minh, năng động, kết nối toàn cầu.
❗ Nhưng để “trái ngọt số” đến được với mọi người dân, Việt Nam cần tiếp tục:
- Đầu tư hạ tầng và 5G
- Nâng cao kỹ năng số toàn dân
- Bảo vệ không gian mạng
- Và đặc biệt: xây dựng văn hóa số lành mạnh
